Peter Schmidt: Woord van God, Boek van mensen, inleiding tot de evangeliën en HandelingenAverbode, Altiora, 1990, 216p (samenvatting)I. Evangelie als literair genreWe begrijpen spontaan dat de uitdrukking 'Christus heeft een gouden hart', zich op een ander betekenisvlakbevindt dan 'Christus heeft een gouden ring'. Wanneer iemand het heeft over 'die arme sukkelaars vanoliesjeiks', vatten we spontaan het mechanisme van de ironie: de bedoelde waarheid ligt dan precies in detegenovergestelde betekenis van het gebruikte woord. De 2 voorbeelden zijn duidelijk: zoekt men debetekenis der woorden in het verkeerde interpretatieveld, dan zal men de bedoelde waarheid niet verstaan.Men slaat de bal mis. Het loont de moeite om dit voortdurend haast onbewuste spel van onze geest eensbewust na te gaan: hoe komt het dat we het onderscheid begrijpen tussen letterlijk bedoelde uitdrukkingen enbeeldspraak? Waarom verstaan we stijlfiguren, woordspelingen, dubbelzinnigheid en ironie? Hoe weten wedat er iets verzwegen wordt, dat we 'tussen de regels' moeten lezen? Men staat ervan versteld hoe talrijk encomplex onze permanente niveauwisselingen zijn. Zo begrijpt elke lezer spontaan de figuurlijke betekenisvan de zojuist gebruikte uitdrukking 'men slaat de bal mis'. De waarheid van deze uitdrukking bevindt zichhier in een andere context dan bijv. bij de reportage van een honkbal-match, en moet dan ook op een anderniveau gezocht worden. De menselijke taal springt voortdurend over van het ene betekenisniveau naar hetandere. Daarom kunnen we spreken van 'schreeuwende kleuren' en 'donkere klanken'. Het is het hele spelvan de meerzinnigheid: poëzie, metafoor, vergelijking, woordspeling, humor, symboliek. Nochtans is hetononderbroken overspringen van 1 betekenisniveau naar een ander niet met de geboorte meegegeven. Demens moet het leren! Dit is natuurlijk de reden waarom kinderen verhaaltjes zo letterlijk opvatten, waarommen ze zo gemakkelijk om de tuin kan leiden, of waarom een kind van 6 nog ge...