Abouna Robert Matheus: Onderwijs volgens de kerkvaders1. Van het antieke naar het christelijk onderwijsDe vestiging van het christelijk geloof in de oude beschavingen was langzaam en diep. Deze samensmeltingwerd voorbereid door die van het jodendom en de Hellenistische cultuur in het laatste boek van het OudeTestament, geschreven in het Grieks: het boek der Wijsheid. De auteur schrijft aan God de openbaring van deHellenistische kennis toe (7,17v). De symbiose tussen het christelijk geloof en de intellectuele verworvenhedenvan het antieke denken bereikte zijn hoogtepunt in de 4e eeuw, de eeuw waarin Chrysostomus, Augustinus enHiëronymus dachten en schreven.Om goed de oorsprong en consistentie van hun gedachten te begrijpen, die erop gericht waren een nieuwecultuur en een nieuwe pedagogie te ontwikkelen, moet men de drievoudige erfenis beschouwen die hen voedde:de antieke cultuur, vooral overgedragen door de school, de bijbel en de werken van de oudste kerkvaders. Het isde moeite waard de overeenkomsten en onverenigbaarheden na te gaan tussen bepaalde postulaten van de oudevisie over de wereld en de mens, en de hoofdwaarheden van het nieuwe geloof. De oude religies en filosofieënevolueerden reeds naar een monotheïsme. Men mag zich de relatie tussen het christendom en de oudebeschaving niet voorstellen als een gewelddadig conflict dat automatisch leidt tot vervolging en martelaarschapder christenen. Zonder twijfel was het aanbidden van een als god beschouwde keizer onaanvaardbaar voor dechristenen. Maar het misverstand, politiek en religieus, dat aan de oorsprong lag van de vervolgingen in de 3eeeuw, was niet onoplosbaar. Constantijn heeft officieel de politieke loyaliteit van de religieuze overtuiginggescheiden, waardoor iedere burger vrij was zijn eigen godsdienst te volgen. De vervolgingen in bepaaldeperioden mogen ons niet de lange vreedzame coëxistentie doen vergeten in andere perioden.Een gebied waarin coëxistentie opvallend was, is dat van het onderwijs. De kind...