VALERIUS GEEREBAERT: 1. INLEIDING OP DE PARABELSHet is een fundamentele wet voor het menselijk verstand dat wij ongekende dingen leren verstaan door ze tevergelijken met gekende dingen. Jezus gebruikt deze methode om Zijn leer over te brengen. Door welbekende eneenvoudige voorbeelden leidt Hij Zijn toehoorders tot het begrijpen van moeilijke en ongekende dingen .I. Wat is een parabel?Het woord parabel1 betekent naast elkaar stellen, vergelijken. In het Oude Testament worden daar allerlei spreukenen gezegden mee aangeduid. Meestal zijn deze gezegden slechts van korte omvang, maar we vinden ook enkele meerontwikkelde parabels: het verhaal van de profeet Natan om David tot bezinning te brengen, het lied van de wijngaard bijIsaïas, de gelijkenis van de ceder en de adelaars, en de fabel van Jotam over de bomen die een koning vroegen. In hetNieuwe Testament vinden we 49 keren het woord parabel; Lukas gebruikt ook de term gelijkenis en Johannes die vanspreuk. Het gezegde "geneesheer, genees uzelf" wordt in het evangelie parabel genoemd2.De eenvoudigste vormen onder de illustratieve figuren zijn de vergelijking en de beeldspraak. In een vergelijkingwordt een ding vergeleken met een ander ding van een verschillende aard ter illustratie. Dikwijls gaat dit gepaard methet woord "zoals", bijv. de farizeeën zijn als witgepleisterde graven. Twee zaken worden naast elkaar geplaatst en metelkaar in verband gebracht, doordat de ene op de andere "lijkt". Zo bijv. "Het Rijk der hemelen gelijkt op ...". Wezeggen dat het ene voorwerp is zoals het andere. In een vergelijking maken we een uitdrukkelijke bevestiging dat tweevoorwerpen, personen of gebeurtenissen op elkaar gelijken:"Zo is iedere schriftgeleerde, die onderwezen is in het rijk der hemelen, gelijk aan een huisvader, die uit zijn schatnieuw en oud te voorschijn brengt": de meester van het huis houdt altijd nuttige gebruiksvoorwerpen in zijnvoorraadkamer. Telkens wanneer het nodig is, zal hij ze voor de dag brengen. De mensen wet...
159
1