De schepping (Jota 14 (1992))M Deckers-Dijs: Omgaan met de scheppingGn 2,1-3: sabbat als doel van de scheppingDe middeleeuwse exegeten die de bijbel in hoofdstukken indeelden, hebben Gn 1,31 als afsluiting van heteerste scheppingsverhaal beschouwd. Ze lieten daarom met de beschrijving van de 7e dag een nieuw hoofdstukbeginnen. In die visie is de mens de kroon van de schepping. Maar volgens de joodse uitleggers is de climaxvan de schepping niet de mens maar de sabbat. Gn 2,1-3 hoort daarom bij Gn 1. In de liturgie van devrijdagavond (begin van de sabbat) wordt de 7e dag zelfs genoemd: het doel van de schepping van hemel enaarde. In het sjabbatslied Lecha Dodi ('Kom mijn geliefde, de bruid tegemoet') heet de 7e dag 'het sluitstuk vanhet scheppingswerk, maar het begin van het scheppingsplan'.De filosoof Abraham Yoshua Heschel legt de betekenis van de 7e dag aan het slot van het scheppingsverhaal uitaan de hand van het werkwoord 'heiligen'. Dat komt hier in de bijbel voor het eerst voor: 'Een der meestonderscheiden woorden in de bijbel is het woord qadosj, heilig; een woord dat meer dan ieder anderrepresentatief is voor het mysterie en de majesteit van het goddelijke. Wat was nu het eerste heilige voorwerp inde wereldgeschiedenis? Een berg? Een altaar? Het is inderdaad een unieke gelegenheid waarbij ditonderscheiden woord, qadosj, voor het eerst gebruikt wordt: in het boek Genesis, aan het eind van hetscheppingsverhaal. Het is van het grootste belang dat het op de tijd wordt toegepast: God zegende de 7e dag enheiligde die (Gn 2,3). Er is in het scheppingsverhaal geen enkel ruimtelijk voorwerp dat begiftigd wordt met dekwaliteit heiligheid.' Voor hem is van fundamenteel belang dat met de sabbat de tijd, de geschiedenis geheiligdwordt. Hierdoor wordt de plaats van de mens gerelativeerd: niet de mens, maar de 7e dag ontvangt eenbijzondere nadruk. Het jodendom is veel meer een godsdienst van de tijd, de geschiedenis dan van de ruimte,de materiële kant van de schepping.Hij v...