BISSCHOP NELIS, 18e bisschop van Antwerpen (1736-1798)I. Herinrichting der Nederlanden op Kerkelijk Gebied: 1. Haar voorgeschiedenis en verwezenlijkingBij pauselijke bul van 12.5.1559 werden in de Nederlanden 14 nieuwe bisdommen opgericht naast de 6 reedsbestaande: Kamerijk, Utrecht, Doornik, Arras of Atrecht; Luik, Teruane. In Nederland werd Utrecht aartsbisdomen kregen Haarlem, Deventer, Groningen, Leeuwarden en Middelburg 1 bisschop. 's Hertogenbosch, Roermond,Brugge, Gent, Yperen en Antwerpen waren onderhorig aan de aartsbisschoppelijke stoel van Mechelen.Karel V, Filips II en hun voorgangers, de Bourgondiërs, hadden al vele pogingen daartoe te Rome ondernomen.De bestaande kerkelijke indeling vormde immers een ernstig beletsel aan hun op centralisatie gerichte bestuur.Franse godsdienstig-culturele en politieke invloeden kwamen via Reims; en Germaanse invloeden via Keulende Nederlanden binnen. Keulen had Luik en Utrecht als onderhorige bisdommen. De heersers verlangden eenkerk draagster van het nationale leven en onafhankelijk van vreemde staatsinvloeden.De ketterijen die onder Karel V in de noordelijke provincies de kop opstaken deed de dringendenoodzakelijkheid van een kerkelijke herinrichting beseffen voor de 17 Provinciën, het huidige Nederland enBelgië zonder Luxemburg, met 200 steden, 150 vrijheden en 6300 dorpen. Er was dringend behoefte aan meeropperherders. Alle bisschoppen waren onderhorig aan buitenlandse aartsbisschoppen met verwijderdebelangstelling en de gebieden die zij te besturen hadden waren overmatig groot (Utrecht had 1100 kerken), watde verflauwing en misbruiken onder geestelijkheid en gelovigen verklaart.Karel V bracht met de Pragmatieke Sanctie (1549) de 17 Provinciën onder één vorst. Aan de solide staat moestde kerkelijke gebiedsindeling worden aangepast. Filips II zond Franciscus Sonnius naar Rome om van de pausde goedkeuring tot de oprichting der bisdommen te verkrijgen, om beter het geloof te kunnen verdedigen.Bij bul van 12.5.1559 keur...
70
1