N. Lohfink: Actualiteit van het Oude Testamentvert. H. Wagemans, Antwerpen, Brand, 1966, pp.1-73I. ONTSTAANIn het geheel der theologische wetenschappen behoort het vraagstuk van het ontstaan van de bijbel tot de zoge-naamde 'inleidingswetenschap'. De 'speciale introductie' stelt de vraag naar de omstandigheden van het ontstaanvan elk boek afzonderlijk, ontwerpt dan een canongeschiedenis en voegt hieraan misschien nog een synthetischoverzicht van de ontstaansgeschiedenis van de bijbel toe. In deze cursus zal alleen zo'n synthetisch overzicht(voor het OT) gegeven worden. Ook dit overzicht moet simplificeren en ervan afzien, omstreden en hypotheti-sche punten in alle gevallen als zodanig te kenmerken. Bovendien zal het ontstaan van het OT behandeld wor-den vanuit een heel bepaalde vraagstelling.I. RELATIE TOT HET GODSVOLKDe bijbelse crises die in de laatste eeuwen de christelijke kerken in verwarring brachten, ontstonden bijna alleop het gebied van de speciale introductiewetenschap. Dit heeft zijn reden: het ontstaan der bijbelboeken is vol-gens christelijke overtuiging niet alleen een historische, maar ook een theologische zaak. Dezelfde realiteitwordt ten gevolge hiervan in 2 wetenschappelijke houdingen gevat. Er ontstaan conflictsituaties en de strijd be-gint. In de loop der discussies zijn de frontlijnen tussen theologische en historische benadering herhaaldelijkveranderd. Daarom kan een historische terugblik ons helpen om de huidige situatie en de volgens ons juistevraagstelling te begrijpen.De na-middeleeuwse vertreksituatie: Ook voordat in de europese mens het gevoel voor historie ontwaakte, wa-ren er in de theologie reeds meningen over schrijver, ontstaanstijd en ontstaanssituatie der bijbelse boeken. Voorhet OT zijn deze meningen practisch allemaal afkomstig uit het antieke jodendom. De Kerk heeft ze zonderechte confrontatie overgenomen van de synagoge. Omdat ze voor de tamelijk oppervlakkige, onhistorische exe-gese van de middeleeuwen geen betekenis hadden, w...