Karel Cruysberghs: Ons sekulier priesterschap, Leuven, De Vlaamsche drukkerij, 195277v: Hier dient uitgegaan van een kapitaal feit dat overal waar te nemen valt, waar mensen door mensenbeinvloed worden. Wij zijn zo aangelegd, en wie zal het gebeteren?, dat we makkelijkst marcheren waar wemateriële, grijpelijke voordelen moeten veroveren of verdedigen. Voor bovenzinnelijke waarden geraakt dewereld niet licht in beroering.Heeft ons eigen katholiek volk ooit een weerstand usque ad sanguinem gevoerd, zolang het zich nietaangetast voelde in zijn stoffelijk bestaan? Later, bij onze studie over de Willebroekse pastoor De Clerck (2edeel), moeten we de Oostenrijkse en de Beloken Tijd ter sprake brengen. De Brabantse Omwenteling (1789-1790) en de Boerenkrijg (1798) heten we terecht glansperioden uit ons volksleven, maar de BrabantseOmwenteling is uitgebroken, niet terwijl de keizer-koster onze kloosters ophief en de eredienst op eenbespottelijke wijze kortwiekte, doch toen hij zich vergreep aan de Blijde Inkomsten van onze Staten. En deBoerenkrijg is begonnen, niet in 1796, bij de afschaffing van onze kloosters, noch in 1797, terwijl deonbeëdigde priesters in de duik moesten en alle openbare eredienst dood viel, maar in 1798, toen onze zoonsals 'conscrits'' opgeroepen werden, als slachtvee voor de Franse Republiek. Onbetwistbaar heeft hetgodsdienstig motief bij elke van die revoluties meegespeeld, het gold zelf als leuze: Pro aris et focis, maar ingeen van beide gevallen was het op zichzelf sterk genoeg om de opstand aan gang te zetten. Men kan zeggendat de Brabanders of de Boeren niet vroeger gereed waren, toen ze begonnen, waren ze het evenmin, maar demaat liep over! 1830 had de koning der Nederlanden, anti-katholiek en Jozefist als hij was, genoeg grievendedaden op d kerfstok staan. Slechts 1 detail: in 1825 werden alle Latijnse scholen gesloten, die, vooral in deKempen, zeer bloeiend waren en vele priesterroepingen kweekten. Willem aapte Jozef II na en stichtte teLeuven e...